در ۲۵ اوت ۱۹۷۸ امام موسی صدر بدنبال دعوت رسمی دولت لیبی، برای شرکت در جشن های استقلال این کشور، به همراه با شیخ محمد یعقوب، معاونش و عباس بدرالدین، رئیس خبرگزاری لبنان به لیبی رفت.
سخنران بعدی مراسم، مهدیه پالیزبان، از اعضای یاران صدر بود که درباره ربودن امام موسی و پیگیریهای انجام شده درباره سرنوشت ایشان توضیحاتی ارائه داد.
وی درباره سابقه ملاقاتهای امام صدر و قذافی گفت: قبل از سفر سال ۱۹۷۸ امام موسی صدر تنها یک بار با قذافی ملاقات کرده بود، که به سال ۱۹۷۵ برمی گشت. در آن سال امام در حاشیه کنفرانس اسلامی که در لیبی برگزار میشد، با قذافی دیدار میکند. قذافی در آن دیدار برخورد نامناسبی با امام داشت و دیدار بدون نتیجه مثبتی پایان یافت.
در ۲۵ اوت ۱۹۷۸ امام موسی صدر بدنبال دعوت رسمی دولت لیبی، برای شرکت در جشنهای استقلال این کشور، به همراه با شیخ محمد یعقوب، معاونش و عباس بدرالدین، رئیس خبرگزاری لبنان به لیبی رفت. امام اعلام کرده بود باید لیبی را قبل از اول سپتامبر ترک کند. چرا که همسر ایشان در فرانسه تحت مداوا بود و امام قصد داشت به فرانسه برود. سفر امام به لیبی با بایکوت خبری رسانههای این کشور روبروشد. امام و همراهانش در هتل الشاطی طرابلس، که مخصوص مهمانان رسمی این دولت بود، اقامت کردند. محل اقامت امام درقسمتی از هتل بود که زیر نظر دستگاه امنیتی لیبی قرار داشت. آخرین باری که امام دیده شده است، ساعت ۱ بعدازظهر ۳۱ اوت (۹ شهریور ۱۳۵۷) مقابل این هتل بود که در جواب سوال فردی لبنانی میگویند که به ملاقات قذافی میروند.
وی ادامه میدهد: بعد از چند روز بیخبری مجلس اعلا و خانواده امام و پیگیریهای آنان، دولت لیبی در ۱۰ سپتامبر، بیانیه رسمی منتشر میکند و در آن ادعا میکند که امام و همراهانش بعدازظهر ۳۱ اوت با پرواز شماره ۸۸ آلیتالیا به ایتالیا رفتهاند. در ۱۲ سپتامبر کنفرانس پایداری با حضور سران عرب، از جمله قذافی در سوریه برگزار شد. مردم لبنان تظاهرات عظیمی از لبنان تا سوریه انجام دادند تا از قذافی درباره امام موسی صدر سوال کنند. قذافی در جواب نمایندگان مردم گفت: امام ۳۱ اوت، ساعت ۱: ۳۰ بعدازظهر با من قرار ملاقات داشت، اما به من اطلاع دادند، وی لیبی را ترک کرده است. قذافی قول همکاری گسترده اطلاعاتی داد، اما هرگز به آن عمل نکرد.
پالیزبان درباره اقدامات دولت ایتالیا میگوید: بعد از این ادعای دولت لیبی، ایتالیا تحقیقات مفصلی در این مورد انجام داد. شرکت آلیتالیا ۲۵ سپتامبر در بیانیهای اعلام کرد امام موسی صدر و دو همراهش در پرواز این شرکت از طرابلس به رم نبودهاند و هیچ یک از خدمه پرواز و مسافران آنان را در هواپیما ندیده است. از آنجایی که امام چهره خاص و متفاوت با سایرین دارند، نمیشود کسی ایشان را ببیند، اما به یاد نیاورد. به خصوص که در آن پرواز چند لبنانی هم حضور داشتند و با دیدن امام حتما ایشان را میشناختند.
وی ادامه میدهد: در ۱ سپتامبر دو نفر به گذرنامههای امام موسی صدر و شیح محمد یعقوب به هتل هالیدی رم میروند و دو اتاق را برای یک هفته اجاره میکنند. اما بعد از ده دقیقه از هتل خارج میشوند و دیگر بازنمی گردند. بعد از باز کردن اتاقها، گذرنامهها و وسایل امام و شیخ یعقوب در آن پیدا میشود. در حالی که وسایل کاملا بهم ریخته بود و گذرنامه اما دستکاری شده بود. کارکنان هتل هم در تحقیقات پلیس ایتالیا اعلام کردند دو نفری که وارد هتل شدند، شباهتی به امام و همراهش نداشتند. در ۱۹۷۹ دادستان ایتالیا در بیانیهای رسمی اعلام کرد که امام موسی صدر و دو همراهش هرگز وارد ایتالیا نشدهاند و این پرونده در ایتالیا مختومه است.
وی سپس درباره اقدامات لبنان توضیح میدهد: دولت لبنان یک هیات تحقیق را به لیبی فرستاد، که اجازه ورود به لیبی را پیدا نکردند و ناچار به ایتالیا رفتند. نتایج تحقیقات این هیئت هم مانند مقامات ایتالیا نشان میدهد امام موسی صدر به ایتالیا نرفته است. سال ۱۹۸۱ دولت لبنان ربودن امام موسی صدر و همراهانش را اقدام علیه امنیت ملی کشور دانست و وزیر دادگستری لبنان قاضی تحقیقی برای پرونده تعیین کرد. سال ۲۰۰۱ خانواده امام صدر و همراهانش از تمام کسانی که به عنوان مجرم یا شریک جرم شناخته شده بودند شکایت میکنند. سال ۲۰۰۴ هم علیه قذافی و چند تن از مقامات لیبی شکایت کردند. در همان سال دادستان کل لبنان دستور جلب قذافی و چند تن دیگر از مقامات لیبی را صادر میکند، اما متهمین در دادگاه حاضر نشدند و خانواده امام به مجلس عدل لبنان (بالاترین مرجع قضایی این کشور) شکایت میکنند. سال ۲۰۰۸ مجلس عدل لبنان حکم اعدام قذافی و ۶ تن از مقامات لیبی را به جرم ربودن امام موسی صدر و دو همراهش صادر کرد.
در ادامه اقدامات ایران درباره پیگیری سرنوشت امام بررسی شد. پالیزبان با اشاره به تلگرافهای مراجع و علمای ایران درباره سوال از سرنوشت امام موسی صدر، بعد از انتشار خبر ربوده شدن وی، به اقدامات بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران اشاره کرد و گفت: در اوایل انقلاب اسلامی در ایران قذافی خواستار سفر به ایران و ملاقات با امام خمینی میشود. اما امام خمینی ملاقات با قذافی را مشروط به روشن شدن سرنوشت امام موسی صدر دانست. در اسفند ۱۳۵۷ عبدالسلام جلود، نخست وزیر لیبی به ایران آمد و با مقامات ایران، از جمله امام خمینی دیدار کرد. در بهار ۱۳۵۸ کمیته تحقیقی از طرف دولت موقت برای سفر به لیبی و تعیین سرنوشت امام موسی صدر تعیین شد که با کارشکنی لیبی و مخالفت برخی افراد ذی نفوذ، این سفر انجام نشد.
وی در ادامه سالشمار رابطه ایران و لیبی را ذکر کرد. ارتباطی که در سال ۵۹ با افتتاح سفارت ایران در لیبی، رسمیت یافت، در دهه ۶۰ تقویت شد و در سالهای ۶۹ تا ۷۶ به اوج رسید. سپس اقدامات دولت ایران از سال ۷۶ به بعد بررسی شد که بدلیل بینتیجه بودن مذاکرات دو کشور، خانواده امام موسی صدر در سال ۸۱ در نامهای، خواستار قطع مذاکرات و در پیش گرفتن راههای دیگر شدند.
پالیزبان همچنین درباره نامههای جمعی امضا شده در سالهای اخیر برای درخواست پیگیری سرنوشت امام موسی صدر توضیحاتی ارائه داد و تحولات جدید در رابطه ایران و لیبی در سالهای اخیر را بیان کرد. وی در پایان تاکید کرد: تمام اخبار غیرسمی در طول ۳۱ سال گذشته از زنده بودن امام موسی صدر و اسارتشان در لیبی خبر میدهند. آخرین خبر، مربوط به ۲۱ مرداد امسال بوده است که یک مقام سابق لیبی بیان کرد امام موسی صدر در لیبی ست و تنها قذافی و سه تن از مقامات لیبی در جریان موضوع هستند. این مقام اشاره کرده است که امام در طول سالهای اسارت کتابهای بسیاری نوشته است. در مجموع میتوان گفت اقدامات انجام گرفته نسبت به ابعاد این حادثه بسیار ناچیز و غیرقابل قبول است چرا که بعد از گذشت ۱۱ هزار ۴۲۹ روز، هنوز سرنوشت امام موسی صدر و دو همراهش و همچنین عاملان و آمران این جنایت مشخص نشده است.
پالیزبان به راهکارهای پیشنهادی نامه نخبگان به رئیس جمهوری، به عنوان راههای پیگیری سرنوشت امام اشاره کرد و سخنانش را با راهکار ارائه شده یکی از مقامات سابق لیبی به پایان برد که بیان کرده بود، اگر فشارهای بین المللی و بویژه کشورهای اسلامی در مورد روشن شدن سرنوشت امام صدر به حداکثر برسد، قذافی وادار به پاسخگویی میشود. اما مشخص نیست سران دنیای اسلام چه زمانی به فکر انجام این کار میافتند.
امیدواریم بزودی امام موسی صدر را در میان خود ببینیم.
خبر بلبل این باغ بپرسید که من نالهای میشنوم کز قفسی میآید.