امروز یازده هزار و سیصد و بیست و دو روز است که از معمای ناپدیدشدن امام موسی صدر میگذرد معمایی که شخصیتهای منطقهای و عربی در پیچیدگی آن سهیمند؛ نتیجهای که پس از این مدت به دست آمده اطلاعات ضدونقیض از لیبی و حتی لبنان است و قضیه همچنان با موانع گوناگون پابرجاست.
روزنامه «جمهوری» در گزارشی نوشت: بر اساس تحقیقات قضایی در لبنان یک تحقیق میدانی در ایتالیا و گردآوری اطلاعاتی از لیبی امام موسی صدر سی سال قبل تصمیم گرفت در چارچوب سفری به کشورهای عربی از لیبی دیدار کند.
او تلاش میکرد در این سفر راه حلی برای جنگ داخلی لبنان بیابد و تصور میکرد قذافی بر جریانات نظامی و سیاسی لبنان تاثیر گذار است. امام موسی صدر سوم شهریور ۱۳۵۷ همراه شیخ محمد یعقوب و عباس بدر الدین روزنامه نگار و رئیس خبرگزاری «اخبار لبنان» به لیبی رسید. این دیدار براساس دعوت مقامات لیبی دیداری رسمی بود و قرار بود وی با معمر قذافی دیدار کند با این حال منابع خبری لیبی اخبار ورود امام موسی صدر و همراهانش به این کشور و اتفاقات پس از آن را سانسور کردند و هیچ اشارهای به دیداری که قرار بود ۹ شهریور ۱۳۵۷ با قذافی داشته باشد نکردند البته قذافی این دیدار را به روز بعد موکول کرده بود.
به گفته برخی شاهدان آخرین باری که امام موسی صدر و همراهانش مشاهده شدند ۹ شهریور ساعت یک بعد از ظهر بود که وی و همراهانش هتل «الشاطی» را در خودروهای تشریفاتی لیبی برای دیدار با قذافی ترک کردند. قذافی پس از این ماجرا اقرار کرد که زمان دیدار در آن زمان قطعی شده بود اما این دیدار برگزار نشد زیرا به گفته وی امام موسی صدر تصمیم گرفت به طور ناگهانی لیبی را ترک کند.
با این حال مقامات لبنانی با به دست آوردن اطلاعاتی از شخصیتهای عربی و غیرعربی اعلام کردند این دیدار برگزارشده بود و در نتیجه مناقشهای با نام «رنج لبنان و نقش لیبی در آن» پدید آمد مناقشهای که هر روز دشوارتر میشود و امیدی با پایان آن نیست. از سوی دیگر پایگاه خبری الجزیره تایمز به نقل از یک دیپلمات اعلام کرد «شایعات و خبرهای حساب شدهای که پس از ربوده شدن امام موسی صدر منتشر شد مبنی بر اینکه امام موسی صدر کشته شده است و قذافی طرفهای فلسطینی را مسئول قتل وی اعلام کرد غیرواقعی بوده و امام موسی صدر کماکان زنده است و تاکنون دهها کتاب تالیف کرده و در این سی سال به شدت پیر شده است.»
این خبری بود که پایگاه خبری الجزیره تایمز به تازگی به نقل از یک شخصیت سیاسی جداشده از تشکیلات «معمر القذافی» رهبر لیبی اعلام کرد. او تاکید کرده بود که امام موسی صدر رهبر ربوده شده شیعیان لبنان زنده است و توسط نیروهای ویژه امنیتی در مکان ویژهای نگهداری میشود. این دیپلمات گفته است تنها راه بستن پرونده امام موسی صدر فشار فراوان کشورهای عربی و اسلامی بر لیبی است تا مانند پرونده لاکربی و سایر پروندهها این موضوع نیز خاتمه یابد. شهریور ۱۳۸۷ بود که مجلس عدالت لبنان طی حکمی معمر قذافی رهبر کودتای لیبی را به اتهام ربودن امام موسی صدر و دو همراه وی محکوم به اعدام کرد.
در حکم صادره از سوی قاضی الحاج شش تن از معاونان معمر قذافی که در تاریخ ۱۱ مرداد ۱۳۸۶ حکم بازداشت آنها صادر شده بود نیز به اعدام محکوم شدهاند؛ اما این امر هنوز به مشخص شدن قطعی سرنوشت این فرزند جهان اسلام منجر نشده؛ چنان که پی گیریهای خانواده ایشان از جمله «مهدی فیروزان» داماد و خواهرزاده امام موسی صدر هم چنان ادامه دارد...
در همین رابطه «مهدی فیروزان» خواهرزاده امام موسی صدر در گفتوگو با ایسنا در مورد اخبار اخیر منتشرشده مبنی بر زنده بودن امام موسی صدر گفت: «در طول این سالها اخبار بسیار منتشر شده است؛ اخباری کهگاه از سوی منابع مطبوعاتی وگاه از سوی منابع اطلاعاتی امنیتی و یا افرادی که ارتباطاتی با زندانیان لیبیایی داشتهاند بسیار منتشر شده است. وقتی این خبر از قول الجزیره تایمز منتشر شد برای من تعجب آور نبود؛ چرا که اطلاعات ما و جمع بندی خانواده نشان میدهد که امام در لیبی و در قید حیات است و طبیعتا این ۳۲ سالی که از زندانی شدنشان میگذرد باعث ضعف و پیری ایشان شده است.
فیروزان در ادامه درباره روند پیگیری پرونده امام موسی صدر در کشورهای دیگر ازجمله ایتالیا گفت: «قسمتی از نظام ایتالیا به دلارهای گازی لیبی آلوده شده است. به خاطردارم یکی از دادگاههای ایتالیا چندی پیش در مورد پرونده امام موسی صدر نکتهای را اعلام کرد که مطبوعات این کشور به آن دادگاه انتقاد کردند و پرسیدند آیا از روابط نفت و گاز لیبی و ایتالیا بهرهمند شدهاید که این چنین احکامی را صادر میکنید طبیعتا هم در لبنان و هم در ایتالیا پرونده سال هاست که پی گیری شده است و نیاز تداوم پی گیریهای قضایی نیز هست.
لازم است آنچه در دادگاه لبنان صادر شده تقویت شود. کار حقوقی در ایتالیا و لبنان حتما باید پی گیری شود. احکامی که در لبنان صادر شده احکام قطعی و نهایی و دال بر حکم دستگیری قذافی و ۱۷ تن از متهمان این پرونده است که حکمی جهانی است و باید نسبت به آن اقداماتی صورت گیرد؛ به همین دلیل پی گیری این پرونده به سبب توقف مذاکرات سیاسی از سوی ایران راه ثمربخشی است.
این عضو خانواده امام موسی صدر همچنین گفت: «حکم از سوی دادگاه لبنان صادر شده است و دادگاه بیشتر از این کاری نمیتواند بکند؛ اما پی گیری پلیس بین الملل و ارسال نتایج آن به مراجع دیگر نیازمند پی گیری بیشتر است. هم چنین ابلاغ آن به پلیس بین المللی تابع مقرراتی است که باید با طی مراحل قانونی آن صورت گیرد که آن هم در حال انجام است. طبیعتا کار حقوقی پیچیده است آن هم زمانی که در یک سوی پرونده یک خانواده است و سوی دیگر یک دولت با امکانات وسیع سیاسی تبلیغاتی و مالی و با لابیهای فراوان. هم چنین برنامه ریزی که برای ادامه پی گیری قضایی این پرونده انجام میشود باید با دقت صورت گیرد.
فیروزان در ادامه با انتقاد از اظهارنظرهایی مبنی بر ربوده شدن امام موسی صدر در جایی غیر از لیبی بیان میشود ابراز عقیده کرد: «گمان میکنم هر کس پس از این ۳۰ سال در مورد اخبار ربوده شدن در لیبی و یا سلامت ایشان هر قسمتی را انکار کند یا مستقیما عامل لیبی است و یا چنان ساده لوح است که تحت تاثیر تبلیغات لیبی قرار گرفته است. بیان این حرف که امام موسی صدر در لیبی ربوده نشده است یعنی انحراف اذهان و افکارعمومی از کانون جرم؛ لیبی در این ۳۰ سال بسیار تلاش کرد به شیوههای مختلف بگوید این حادثه در این کشور اتفاق نیفتاده؛ حتی پرونده سازی کرد و دو نفر را به همراه چمدانی به هتلی در ایتالیا فرستاد؛ سناریوهایی ساخت و گفت قبایل و یا فلسطینیها او را ربودهاند.
وی افزود: «در طول این ۳۰ سال به تمام این صحنه سازیها پاسخ داده شده است و در نهایت قذافی در سال ۱۳۸۰ اعتراف کرد که امام موسی صدر در لیبی ربوده شده است؛ بنابراین هر کسی امروز بگوید امام موسی صدر در لیبی ربوده نشده است یا ساده لوح و بیخبر است و یا اینکه تئوری قدیمی لیبی را دنبال میکند. هر کس بگوید امام موسی صدر در قید حیات نیست نیز سیاست لیبی را دنبال میکند تا مسئولان را از پیگیری قضیه منصرف کند.