امام موسی صدر ۲۴سال پیش به همراه ۲تن از یاران نزدیکش، به دعوت سرهنگ قذافی راهی طرابلس شد تا در جشنهای سالگرد انقلاب سپتامبر این کشور شرکت کند. خبرگزاری‌ها که خبر ورود وی را به طرابلس منتشر کرده بودند، یک روز بعد، اثری از او و ۲همراهش نیافتند و بدین ترتیب، غیبت رازآلود و توام با شک و تردید این شخصیت برجسته لبنان از صحنه سیاست خاورمیانه آغاز شد.

از ابتدا، شیعیان لبنان و رهبران طایفه شیعی و همچنین سایر برجستگان سیاسی این کشور، انگشت اتهام را به سوی قذافی و نظام سیاسی وی دراز کردند. هم اینک نیز پس از گذشت ۲۴سال، باز هم شیعیان لبنان بر این باور خود پایبندند که قذافی، رهبر محبوبشان را زندانی کرده است. لیبیایی‌ها‌‌ همان موقع گفتند: امام موسی صدر و ۲همراهش لیبی را به طور ناگهانی به سوی ایتالیا ترک گفته‌اند و‌‌ همان وقت اگرچه چمدان‌های آنان را در یک هتل در رم یافتند، اما هنوز تا به حال راز این ۳مسافر، ناگشوده مانده است.

مقامات لیبی اما هیچ‌گاه توضیح ندادند به چه علت صدر و ۲همراهش، بدون شرکت در جشنهای انقلاب، تصمیم گرفتند به طور ناگهانی کشور لیبی را ترک گویند. از‌‌ همان زمان، سهم تاثیرگذاری لیبی در تحولات لبنان بشدت کاهش یافت و این در حالی است که پیش از آن، قذافی جزو بازیگران اصلی تحولات دهه ۷۰میلادی در این کشور به شمار می‌رفت. حتی او سال گذشته نیز برای شرکت در اجلاس سران کشورهای عربی به بیروت نرفت و این در شرایطی است که یاد و خاطره امام موسی صدر و ۲همراهش، برخلاف تصور خیلی از محافل سیاسی، نه تنها از اذهان مردم لبنان زدوده نشد، بلکه مراسم سالگرد ناپدید شدن وی، با هیجان ویژه‌ای برگزار می‌شود و این خود پیام مشخصی برای دولت لیبی دارد. در دو سه سال گذشته، تلاشهایی از سوی دولت آقای خاتمی برای گشودن این معما به عمل آمد و مقامات ۲کشور تصمیم گرفتند این تلاش‌ها به دور از چشم محافل خبری ادامه یابد تا بلکه بتوانند جدای از هیجانات و شایعه سازی‌های احتمالی، به حل وفصل موضوع موفق شوند.

تا به حال از میزان پیشرفت این مذاکرات خبری منتشر نشده است؛ اما با درخواستی که وزارت دادگستری لیبی از سازمان‌های فلسطینی برای کمک درباره مشخص شدن سرنوشت امام موسی صدر داشته است، معلوم می‌شود مقامات لیبی سعی دارند توپ را به زمین دیگری پرتاب کنند. در این می‌ان، سیف الاسلام قذافی، فرزند ارشد قذافی نیز به حل وفصل این موضوع، علاقه‌مندی خاصی ابراز کرده است. او که احتمالا جانشین پدرش در رهبری لیبی خواهد شد، مایل است پرونده‌های برجای مانده را - مانند ماجرای لاکربی حل وفصل کند.

شاید وی بتواند تقصیر را برعهده گروه ابونضال و یا فرمانده سابق سرویس‌های امنیتی کشورش بگذارد؛ اما آیا افکارعمومی آن را خواهند پذیرفت؟ امسال لبنانی‌ها و همچنین ایرانی‌ها یاد و خاطره امام موسی صدر را زنده می‌کنند. هرچه هست، امام موسی صدر یکی از ۳مقام ارشد روحانی رسمی لبنان بود که موقعیت و جایگاه خاصی در تحولات سیاسی خاورمیانه احراز کرد.

ناپدید شدن او، برخلاف آنچه عاملان این واقعه خسارت بار می‌اندیشیدند، نه تنها میراث سیاسی و مذهبی به جا مانده او را خاموش و منزوی نکرد؛ بلکه روز به روز شکوفا‌تر و فروزان‌تر از گذشته نمود. وی که تربیت یافته حوزه علمیه قم و وابسته به خاندان اصیل و ریشه دار شیعی است، یک رجل سیاسی تمام عیار بود که با کسوت روحانی، به دفاع از حقوق محرومان جامعه متکثر لبنان پرداخت و احترام کشیشان کلیسا و شیوخ مساجد را به دست آورد و آوازه وی به عنوان «مرد صلح و همزیستی» در سراسر خاورمیانه پیچید.

اما دشمنان همزیستی در لبنان که از رهگذر دامن زدن به جنگ و منازعات درونی در این کشور ارتزاق می‌کردند، به موفقیت اعجاب آور این سید رشک بردند و بدین ترتیب توطئه ربودن او را تدارک دیدند که تا به حال لبنانی‌ها و بویژه جامعه شیعی را عزادار و ماتم زده کرده‌اند.