بخشی از توصیههایی که در اینجا مطرح میکنیم، بهطور کلی به دو بخش تقسیم میشود؛ بخشی به مسؤولیتهای دینی ما ارتباط دارد و بخشی هم به حادثة کربلا مربوط میشود که به یاری خدا مهمترین توصیهها در هر دو بخش را ارائه خواهیم کرد.
بایدها و نبایدهای سخنرانی در ماه محرّم (۱)
توصیههای آیت الله شهید سید محمد صدر به سخنرانانِ ماه محرم
آیت الله شهید سید محمد صدر( شهید صدر ثانی) یکی از عالمان خاندان صدر است. ایشان صاحب آثار متعددی در حوزه اسلامشناسی و فقه و عقاید و تاریخ است و دو تألیف مستقل هم دربارۀ نهضت امام حسین(ع) دارد. وی در این دو کتاب میکوشد تا با تحلیل قیام سیدالشهدا پرتوهایی بر این واقعه بیفکند و به برخی پرسشهای مطرح درباره علل قیام و اهداف آن پاسخ دهد.
«بایدها و نبایدهای سخنرانی در ماه محرم» دربردارندۀ دوازده دستورالعمل برای سخنرانان و واعظان این ماه است که برگرفته از کتاب اضواء علی ثورة الحسین(ع) ( پرتوهایی بر انقلاب حسین(ع)) است و مهدی سرحدی آن را ترجمه کرده است. وی در این گفتار خطبا و واعظان و مداحان اهل بیت را مخاطب قرار میدهد و دربارۀ نقل و تحلیل وقایع عاشورا توصیهها و تذکراتی به آنان میدهد. به نظر میرسد این توصیهها و تذکرات همچنان لازم است که در متن توجه دوستداران اباعبدالله قرار بگیرد.
در قسمت اول این مجموعه، سه مورد از این توصیه ها را یادآوری می کنیم:پیش از ورود به جزئیاتی که در ادامه خواهد آمد، شایسته است به ویژگیها و شرایطی اشاره کنیم که سخنرانان ماه محرم و خطیبان مجالس عزای حسینی (ع) باید آن را رعایت کنند تا در دنیا و آخرت به جایگاه والاتری ارتقا یابند و به خیر دو جهان برسند. بخشی از توصیههایی که در اینجا مطرح میکنیم، بهطور کلی به دو بخش تقسیم میشود؛ بخشی به مسؤولیتهای دینی ما ارتباط دارد و بخشی هم به حادثة کربلا مربوط میشود که به یاری خدا مهمترین توصیهها در هر دو بخش را ارائه خواهیم کرد؛
نخست، آن که خطبا سخنان خود را با «بسم الله الرحمن الرحیم» آغاز کنند و هیچ عبارت دیگری حتی ذکر حسین (ع) را قبل از بسمالله نیاورند، که هر سخنی بی بسمالله آغاز شود، ابتر است و با گفتن بسمالله، سخنران در گفتار خود از شیطان به خدا پناه میبرد و به رحمت خدای رحمان مؤید میشود.
دوم، در سخن خود مخاطبان را موعظه و ارشاد کند که این کار در جامعۀ ما و همۀ جوامع و تمامی زمانها و مکانها ضرورت دارد و بیان پند و موعظه در سخنرانی، نصیحت را به اهلش میرساند تا بیشترین تعداد مخاطبان از آن بهرهمند گردند. خواه این موعظهها مربوط به وقایع قیام امام حسین (ع) باشد یا نباشد که در آن عبرتهای بیشمار وجود دارد.
سوم، این که سخنران در کلام خود، هیچ شخص یا مذهب و طایفهای را نرنجاند و آزار ندهد.