به گزارش روابط عمومی مؤسسۀ فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، نام چمران و لبنان یا چمران و امام موسی صدر، چنان به یکدیگر گره خورده است، که ذکر یکی بی آن که از دیگری سخن به میان بیاید، ناقص می نماید. فعالیت های بسیاری که چمران در سال های حضورش در لبنان در کنار امام موسی صدر داشت، موضوعی است که بسیار دربارۀ آن سخن گفته شده و خواهد شد. نوشتۀ زیر، به قلم محمود علوی، به حضور امروز شهید مصطفی چمران یا به قول لبنانی ها «شمران» در لبنان می پردازد و اینکه اکنون، بعد از گذشت این سال ها چمران چه جایگاهی در لبنان دارد:

محمود علوی: شهید دکتر مصطفی چمران را شاید لبنانی‌ها بیشتر از ما بشناسند. آن‌ها در سخت‌ترین زمان‌ها و مشکل‌ترین وضعیت‌ها با او زندگی کرده‌اند. در هجوم رژیم صهیونیستی و مبارزه بر ضد اشغالگران، در جنگ‌های داخلی و هجوم مسیحیان تندروِ کتائب و قتل عام شیعیان، در سقوط نبعه و تل زعتر، در گرسنگی، در محاصره، در گرما و رطوبت مدیترانه، در...

سالیان درازی را دکتر، با بچه‌های هنرستان فنی صور سر و کله زده و با آن‌ها شبانه‌روز زندگی کرده است. با مشکلاتشان آشنا بوده و با لهجۀ فارسی‌اش با آن‌ها حال و احوال کرده است. او آن‌قدر خالصانه و برای خدا به خدمت محرومان درآمد، که هنوز از قلب مردم لبنان بیرون نرفته است. تصاویرش در جای جای روستاهای جنوب به چشم می‌خورد. حتی بعضی‌ها اسم فرزندشان را چمران گذاشتند. البته لبنانی‌ها چون چ ندارند به چمران، «شمران» می گویند.

هنوز تصویر شهید چمران در دفاتر حرکت امل در کنار تصویر امام موسی صدر و نبیه بری به چشم می‌خورد. البته نام ماندگار این مرد الهی فقط در این موارد خلاصه نمی‌شود. نام وی در جاهای مختلفی زینت‌بخش شده، که با هم مرور می‌کنیم:

کشافة الرسالة فوج شهید شمران

عموماً مدارس یا مؤسسات تربیتی، گروه پیشاهنگی دارند و کودکان و نوجوانان را در قالب این گروه‌ها، تعلیم می‌دهند و مهارت‌های مختلف برای زندگی را به آن‌ها می‌آموزند. کشافة الرسالة متعلق به حرکت امل است و یگان شهید چمران، یگانی است که به نیروهای امدادی (الدفاع الوطنی) داوطلبانه کمک می‌کند.

هکرهای گروه شهید چمران

گروهی از هکرها با معرفی خود به نام شهید چمران، آن مبارز نستوه، تلاش دارند تا در جبهه سایبری با دشمن صهیونیستی مقابله کنند. آن‌ها در تاریخ دهم بهمن 1393 همزمان با سخنرانی سید حسن نصرالله در مراسم یادبود شهدای قنیطره، پانصد سایت رژیم صهیونیستی را هک کردند. تا لحظۀ قرار دادن تصویر شهید چمران در صفحۀ اول این سایت‌ها که مصادف با پخش مستقیم سخنرانی سید حسن نصرالله در مراسم انجام گرفت، دشمن صهیونیستی متوجه این نفوذ نشده بود. بعد از 11 دقیقه و 21 ثانیه، مجموعه‌های آی تی صهیونیست‌ها توانستند تصویر را بردارند. سایت‌های مذکور در دامنه‌های دولت صهیونیستی آدرس داشتند.

مجموعۀ خیریۀ شهید چمران

این مجموعۀ خیریه را برخی از خیرین لبنانی ایجاد کردند که خدمات مختلفی به مردم ارائه می‌کند؛ از جمله درمانگاه متحرک. در واقع یک آمبولانس بسیار مجهز، به همراه دکتر و داروهای مختلف به مناطق دورافتاده و دهکده‌های کم امکانات می‌رود و به ‌طور مجانی به بیماران خدمات پزشکی ارائه می‌دهد.

مدرسۀ شهید چمران

این مدرسه در بیساریه قرار دارد. مدیریت قوی و برنامه‌های مناسب آن باعث شده از سطح علمی و تربیتی خوبی برخوردار باشد. این مدرسه در مسابقات علمی و هنری لبنان مقام‌های گوناگونی کسب کرده است. همچنین در ماه مبارک رمضان برای ایتام مجلس افطاری می‌گیرد و شبی پرخاطره را برای آن‌ها رقم می‌زند. چند سال پیش، این مدرسه برندۀ جایزۀ مسابقۀ «مدرسۀ بین‌المللی» شد و با حضور وزیر آموزش و پرورش لبنان و سفیر بریطانیا جایزۀ خود را دریافت کرد.

ورزشگاه شهید چمران

این ورزشگاه در کنار مدرسۀ شهید چمران با حضور وزیر جوانان و ورزش افتتاح شد. سالن بزرگ و مجهز این ورزشگاه در رشته‌های مختلف ورزشی برنامه دارد. تیم والیبال این باشگاه، تیم اول والیبال در منطقۀ جنوب شد. پینگ پنگ، کاراته، فوتبال و بسکتبال، از دیگر رشته‌های ورزشی قابل استفاده در این ورزشگاه هستند.

جادۀ شهید چمران

به تازگی در جنوب لبنان جاده‌ای به اسم شهید چمران مورد بهره برداری قرار گرفت. جادۀ شهید چمران دهکده برج قلاویه و قاسمیه را به نبطیه متصل می‌کند. این جاده که در سالروز شهادت مهندس حسام خوشنویس توسط سفیر جمهوری اسلامی ایران جناب آقای محمد فتحعلی افتتاح شد، پس از جنگ 33 روزه سال 2006 توسط هیئت بازسازی لبنان در دست احداث قرار گرفت.

گره خوردن نام شهید چمران با امام موسی صدر، دکتر شریعتی و انقلاب ایران

باید گفت شهید چمران بدون آشنایی با امام موسی صدر، شهید چمران نمی‌شد. او بود که مصطفی را به مدیریت مدرسه گمارد و روحیۀ ظلم‌ستیزی او را جهت داد و به او خط داد تا با تربیت جوانان شیعه، کادر آیندۀ حرکت محرومین را پایه ریزی کند. شهید چمران که به اذعان همگان، دست راست و یار و یاور امام موسی صدر بود، تنها کسی بود که امام موسی صدر را با تمام وجود می‌فهمید و به او ایمان داشت و دنباله‌روِ حقیقی او بود.

مصطفی محرم اسرار امام موسی صدر بود و خالصانه به پروژۀ محرومیت‌زدایی امام موسی صدر از مردم محروم لبنان کمک می‌کرد.

دکتر چمران از سوی دیگر، ارتباطی هم با شریعتی داشت. در مراسم ختمی که در بیروت برای دکتر شریعتی گرفته شد، وی متن بلندبالایی در رثای وی قرائت کرد.

ترجمۀ قسمتی از متن را با هم بخوانیم:

ای علی! همیشه فکر می‌کردم که تو بر مرگ من مرثیه خواهی گفت، و چقدر متاثرم که اکنون من بر تو مرثیه می‌خوانم!

ای علی من آمده‌ام که بر حال زار خود گریه کنم، زیرا تو بزرگ‌تر از آنی که به گریه و لابۀ ما احتیاج داشته‌باشی...

ای علی! گفتی که هر کس گفتنی‌هایی دارد و شخصیت هر انسانی به اندازه ناگفتنی‌های اوست. و من اضافه می‌کنم که درجۀ دوستی و محبت من با انسانی دیگر، به‌اندازۀ ناگفتنی‌هایی است که می‌توانم با او در میان بگذارم و از این ناگفتنی‌ها که می‌خواستم با تو بازگو کنم. بی‌نهایت داشتم...

ای علی! تو را وقتی شناختم که کویر تو را شکافتم و در اعماق روحت و قلبت شنا کردم و احساس خفته و ناگفتۀ خود را در آن یافتم. قبل از آن خود را تنها می‌دیدم و حتی از احساسات و افکار خود خجل بودم، و گاهگاهی از غیرطبیعی بودن خود شرم می‌کردم، اما هنگامی ‌که با تو آشنا شدم، در دوری دور از تنهایی به در آمدم و با تو همراز و همنشین شدم.

ای علی! تو مرا با «خویشن» آشنا کردی، من از خود بیگانه بودم، همۀ ابعاد روحی و معنوی خود را نمی‌دانستم، تو دریچه‌ای به‌ سوی من باز کردی و مرا به دیدار این بوستان شور انگیز بردی و زشتی‌ها و زیبایی‌های آن را به من نشان دادی.

ای علی! شاید تعجب کنی اگر بگویم که همین هفتۀ گذشته که به میدان جنگ «بنت ‌جبیل» رفته بودم و چند روزی را در سنگرهای خط مقدم «تل‌ مسعود» در میان جنگندگان «امل» گذراندم، فقط یک کتاب با خود بردم و آن «کویر» تو بود. کویری که یک عالم معنا و غنا داشت، و مرا به آسمان‌ها می‌برد و به ازلیت و ابدیت رسانید، کویری که در آن آوای عدم را شنیدم، از فشار وجود آرمیدم، به ملکوت آسمان‌ها پرواز کردم، و در دنیای تنهایی به درجۀ وحدت رسیدم. کویری که گوهر وجود مرا گداخت و مرا لخت و عریان در برابر آفتاب سوزان حقیقت قرار داد، و همۀ ناخالصی‌ها را دود و خاکستر کرد و مرا در قربانگاه عشق، فدای پروردگار عالم نمود.

ای علی! همراه تو به کویر می‌روم، کویر تنهایی، زیر آتش سوزان عشق، در طوفان سهمگین تاریخ، که امواج ظلم و ستم، در دریای بی‌انتهای محرومیت و شکنجه، بر پیکر کشتی شکسته حیات و وجود ما می‌تازد...

در لبنان هرکسی که بخواهد جلوِ یک ایرانی، اظهار دوستی کند و بگوید من ایران و ایرانی را می‌شناسم، اول نام چمران است که بر زبانش جاری می‌شود. می‌گوید او وزیر دفاع ایران بود. او انقلابیان فراری از چنگ ساواک را به دستور امام موسی صدر راهنمایی و جابه‌جا و اوضاعشان را مرتب می‌کرد.

هرجا بخواهند از ایرانی تعریف کنند، از چمرانِ نابغه، چمران خلاق، چمران هنرمند، چمران مبارز، چمران فرمانده، مثال می‌زنند و به او اشاره می‌کنند.

شهید چمران در رستوران

شهید چمران را حتی در رستوران هم می‌توان دید! اینجا رستورانی است که صفحات منوی غذای خود را با تصویر و جملات شخصیت‌های برجستۀ مقاومت در جهان مزین کرده است.

اینجاست که می‌توان به عمق آیۀ «أَلَمْ تَرَ کیفَ ضَرَ‌بَ اللَّـهُ مَثَلًا کلِمَةً طَیبَةً کشَجَرَ‌ةٍ طَیبَةٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَفَرْ‌عُهَا فِی السَّمَاءِ» پی برد. اخلاص، از خود گذشتگی و فداکاری یک انسان است که امروز جامعۀ مقاوم شیعیان لبنان را پایه‌ریزی کرده است و این درخت مقدس که با خون شهدای مظلوم آبیاری شده، ثمرۀ مجاهدت‌های افرادی چون چمران است.