دکتر هادی خانیکی استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی

همان گونه که اسلام، قرآن و سیره امامان نبوی شیعه به گفتگو توصیه دارند این گرایش به گفتگو را می‌توان در امام موسی صدر به خوبی دریافت. در آن روزها ما از جوانان انقلابی بودیم و به شهید مطهری اعتراض کردیم، چرا با مجله “زن روز” همکاری می‌کند زیرا در آن موقع شهید مطهری مقاله‌های نظام حقوق زن را در‌آن مجله می‌نوشت و مجله زن روز از جمله مجله‌هایی بود که دختر شایسته انتخاب می‌کرد و ملاک انتخاب دکتر شایسته همان ملاک‌های مرسوم در دولت پهلوی بود. شهید مطهری در واکنش به این اعتراض گفت من می‌خواهم با زنانی که حجاب را رعایت نمی‌کنند صحبت کنم، در کجا با این افراد صحبت کنم؟ این افراد که به حسینیه ارشاد نمی‌آیند، آنان کسانی هستند که مجله «زن روز» را می‌خوانند.

شیوه امام موسی صدر نیز دقیقا به همین شکل بود اما اکنون بسیاری از اصلاح‌طلبان و اصولگرایان در کشور ما حاضر نیستند که با رسانه متعلق به رقیب مصاحبه کنند.  گاهی من به همکاران در صدا و سیما می‌گویم که کمی فکر کنید که مخاطبان تلویزیون غیر از تفکر شما و به نوعی دیگر می‌اندیشیند و اینگونه مخاطبان را در نظر بگیرید، در حالی که ما در بسیاری از مواقع خودمان را مخاطب قرار می‌دهیم.

امام موسی صدر به فضاهای باز تعلق داشت،او در قم به کلاس‌های هنر و موسیقی می‌رفت و و می‌گفت سعی کنید وقتی بتهوون گوش می‌کنید نسبتش با موسیقی شرقی در نظر بگیرید. امام موسی صدر به نهادسازی، ‌سازمان‌دهی، ‌شناخت علمی و آمار دقیق و کار مرحله‌ای به منظور توانمندکردن جامعه معتقد بود. زمانی که قصد دارد وضعیت شیعیان لبنان را ارتقاء دهد اصلا نمی‌خواهد که در این تفوق از هژمونی شیعه استفاده کند بلکه شیعه را همسان با سایر طوایف در لبنان معرفی می‌کند و آنان را برتر نمی‌شمارد، او شعار همزیستی را مطرح می‌کند. 

داستان بستنی‌فروش مسیحی که مورد تحریم قرار گرفت یکی از نمونه‌هایی است که نشان می‌دهد امام موسی‌صدر به جای مجادله با یک فقیه دیگر که فتوا داده بود از مغازه این مسیحی مردم بستنی نخرند دست به عمل می‌زند و به مغازه بستنی فروش می‌رود و از او بستنی می‌خرد.  وی ادامه داد: امام موسی صدر پس از حضور در لبنان به توانمند کردن جامعه شیعه و رفع محرومیت می‌پردازد، او ابتدا در لبنان در مورد وضعیت شیعیان به شناخت علمی رسید و متوجه شد که شیعیان در لبنان وضعیت خوبی ندارند، زیرا گرفتار فقر، ‌بی‌سوادی، سوء تغذیه و بهداشت هستند و در اولین حرکت به دنبال توانمندکردن جامعه شیعه بود. 

در لبنان مجلسی نبود که او  برگزار کند و علمای سنی در آن حضور نداشته باشند، چه مراسمی که در عیدها و چه در عزاها برگزار می‌کرد و از دیگر مذاهب نیز مراسمی را برگزار نمی‌کردند که در آن امام موسی‌صدر حضور نداشته باشد.صدر به حصر مخالفانش فکر نمی‌کند با توجه به اینکه مخالفان امام موسی صدر بسیار سرسخت بودند، اما او همواره به آنان احترام می‌گذاشت حتی برخی از مخالفین او ایرانیان بودند، اما صدر اصلا سعی نکرد که هزینه ابراز عقیده مخالفانش را بالا ببرد.